AZOARA XXXVI.
In n. etc.
Haec sunt libri clari mirabilia.
Nunquam tuam animam meriti minoris extimes : licet
tibi praedicanti minime credant.
[1]
Si uellem, diuinitus mitterem cui cunctorum colla
subiicerentur.
Illi autem
nunc ab omni nouiter adueniente, cum praeceptis et castigamine se
diuertunt.
Scient autem
adhuc, unde ridiculum fecerunt.
Nonne uident, qualiter omnis generis rerum duo
creauimus ?
quod est
sapientibus mirandum. Plures tamen sunt increduli :
Sed est Deus pius, et immensus.
Deo praecipiente Moysi,
ut gentem malam,
non
timentem uidelicet, Pharaonis uisitaret.
Ille respondit :
¶ Tu Deus,
cum timeam eos mihi contradicturos,
et perempturos
etiam,
quoniam me reum
statuunt,
et linguam impeditam habeam, unde sollicitabor, fratrem
meum Aaron mitte.
Inquit Deus : Tu quoque simul, quoniam te comitabor,
audiens omnia, et Aaron,
Pharaonem uisitantes, dicite : Nos a Deo rege mundi
cunctarumque gentium missi uenimus,
ut nobiscum mittas filios Israël.
Respondit : Nonne tu es, quem
nutriui puerum, et nobiscum per annos
moratus
illud perpetrasti ? Unde malus et reus factus es ?
Respondit : Feci quidem, sed erraui :
unde tuas manus timidus fugi. Mihique deinceps Deus,
suo legato prophetaeque constituto, sapientiam et discretionem
tribuit.
[2]
¶
Istud bonum beneficiique mentio terminetur in hoc, ut nobiscum
mittas filios Israël.
Pharaoni deinde quaerenti : Quis Deus omnibus
creaturis et orbi dominaretur ?
Respondit : Esto certus illum esse, qui coelo
terraeque, cunctisque creaturis eorum imperat.
Pharaoni quoque quaerenti, quis cum
eo maneret ?
Inquit
Moyses : Ille quidem Deus
[117]
noster est, et
Deus priorum patrum nostrorum.
Respondit, Hic uester legatus amentiam et insaniam
prodit.
Et Moyses : Me
misit dominus orientis et occidentis, ac interpositorum. An
dinoscis ?
Cui Pharao :
Si ceperitis nominare alium Deum quam me, uos protinus incarceratis
et uinctis adiungam.
Moysi quidem dicenti, quid si cum re manifesta
miranda uenio ?
Inquit,
Veni itaque, si uerax es.
Proiecit itaque suum lignum, et in serpentem ingentem
redactum est,
manusque subleuata cernentibus apparuit candidissima.
Quod Pharao miratus, magnatibus et
multitudini circumstanti dixit : En uere sapiens magus,
et nos arte magica de terra eiicere
proponens.
Quid igitur hinc deliberatis aut uultis ?
Responderunt illi, fratrique suo,
termino dato per omnes urbes
coadunatum
omnes sapientes magos cum
administrationibus necessariis nuncios
dirige.
Illi deinde congregati loco dieque
praescriptis,
pompa
populari comite,
uelut
extimante illos fore uictores,
ad Pharaonem accesserunt quaesitum, quid illis
patrata uictoria tribueret ?
¶
Ille quidem pollicitus est, se suos amicos familiares futuros esse.
Moyse deinceps
iniungente, quatinus ordirentur ?
Illi proiicientes funes et hastilia, confirmabant per
honorem Pharaonis, se uictoriam adepturos.
Baculus autem Moysis proiectus,
omnia opera eorum deuorauit.
Omnes itaque magi uicti confitebantur subiecti,
se Deum mundi totius,
et Moysis, et Aaron
adoraturos.
Indignans
inde Pharao dixit, An ei creditis, ante quam praecepi ? Iste quidem
uobis maior, uos artem magicam edocuit. Quod percipietis, cum
uestras manus et pedes ex opposito recidam, et deinde uos suspendam.
Dixerunt : Nos quidem
hoc minime curamus, quoniam ad Deum transibimus,
a quo nostrorum peccaminum ueniam,
uelut primo credentes, speramus.
Moysen deinceps iussu nostro gentem nostram educturum
praemonuimus,
quoniam
Pharao per urbes homines coadunaturus,
eum persequi et aduersari proponebat,
gentem suam animaturus,
dicendo quod alii pauci essent, sui
uero multi,
ego quidem
Deus illos extraxi ab hortis suis, et fontibus,
atque thesauris, locisque bonis,
et eorum haereditates
filiis Israël tradidi.
Moysen autem persecuti sunt per uiam prauam et
inuiam.
¶
His illos et e conuerso uidentibus, Moysis homines
pauefacti dixerunt, se iam ab hostibus esse captos.
Quos ipse consolans inquit : Deus
me comitatur, docturus nos, quonam modo liberabimur.
Ipse itaque per me doctus, mare
uirga percutiens, ipsum disgregauit : cuiusque pars collateralis
quasi mons magnus apparuit,
sicque credentes, Moysen omnesque suos
caeteris omnibus,
quod est mirandum,
summersis,
quod plures tamen minime
credunt,
ego Deus
sapiens et immensus
liberaui.
[3]
Dic illis, qualiter Abrahae
quaerenti patrem suum utrumque,
quem adoraret et inuocaret,
responderunt : Idola colimus, et in hoc perseueramus.
Et ipse : Audiuntne uos
inuocantes illa,
uel
bonum malumue facient uobis ?
Responderunt : Nos inuenimus parentes nostros fecisse
talia.
Et ille : Nonne
scitis illa, quae uos adoratis,
mihi esse inimica,
et Deo meo creatori, bonique doctori,
uictusque mei datori,
et infirmitatis curatori ?
¶
Idem me mori faciet, et ad uitam reducet,
quem die
magna meorum peccatorum
condonatorem spero.
Tu Deus itaque mihi sapientiam praebe, bonisque connumera,
me statuens
illis aequalem, et in alio saeculo ueridicum,
et cohaeredem in paradiso, quam
timentibus formosam promittis, effice,
patrique meo suum errorem dimitte,
meque die illa non uilifices :
qua nec Proles neque
pecunia proderit,
nisi
tantum ad Deum uenienti corde puro.
Malorum autem persuasoribus infernum patefaciens,
inquiet :
Ubi sunt quos adorastis
Dei loco ?
prosuntne nunc uobis, an obsunt ?
[4]
Illos quidem, et quos
[118]
adorabant,
totumque Belzebub exercitum,
in ignem capite subuerso deiiciet.
Quorum alius in alium controuersiam et querimoniam aget :
publice uero confirmabunt, se uiam
erroris secutos fuisse,
quando praeceptis diuinis fideique doctrinis non crediderunt,
illis diabolis
consentientes.
Nunc
autem prolocutore et uindice, ac extractore,
amicoque bono
caremus.
¶ Si redire possemus, ulterius crederemus.
Haec mirabilia plures nequaquam
credunt :
Sed Deus immensus est, et omnia noscit.
[5]
Noë gentem suam prophetis resistentem,
sic allocutus est :
Ego quidem ad uos mittor,
nuncius ueritatis et fidei.
Deum itaque timete, me sequendo :
qui nihil ob hoc a uobis postulo,
sed a solo Deo rege mundi :
Illi
uero dicebant : Tibi quomodo credemus, quem tantum textores plebsque
uilis sequuntur ?
[6]
Respondit,
Sui quidem numerum, factorumque suorum noticiam Deus
habet :
nec ego
reiicere possum,
qui
sum nuncius tantum et explanator.
Illis autem minantibus Noë lapidationem et mortem,
nisi retrahenti se inde,
ipse Deum sic precatus est :
Tu Deus, me a gente contradicente
disgregans,
me meosque fautores libera.
Illum igitur, suosque, saluauimus
in arca.
Quod licet
mirandum, pauci credunt :
Deus autem immensus, omnia dinoscit.
Gentem Hat legatis contradicentem,
Hut sic affatus est :
Non timeatis,
quoniam
ego sum nuncius aequitatis et fidei.
[7]
Timete Deum, et sequimini me.
Nil ob hoc a uobis petiturum, sed
a solo Deo mundi domino.
[8]
¶ En in locis excelsis aedificia struitis, mirandaque
facta in uirtute quae geritis,
ut sic timore mortis careatis.
Me uero sequendo Deum timete,
qui uobis tribuit
pecuniam,
et pecus,
atque prolem,
et
hortos, ac fontes.
Vobis autem diei grauis malum futurum pertimesco.
Illos uero dicentes,
unum enim est idem nobis incumbens, siue per te castigemur, siue
non :
cum hoc tantum
priorum nugis assimiletur,
nec nobis malum illud accidet :
sicque contradicentes nostris
praeceptis nos confundimus. Hoc tamen mirandum pluribus est
incredibile :
Deus
autem omnia sapit.
[9]
Gentem item Themuth legatis resistentem
Schale precatus est,
ut se nuncium ueritatis et fidei
sequendo,
Deum
timerent :
qui illis
absque timore penitus suas possessiones dimitteret,
uidelicet hortos, et fontes,
ac messes, ac palmas
fructum dulcem et bonum ferentes.
Idemque praecipit eis, in locis excelsis bonas domos
efficere.
Et dixit :
Deum timete, sequendo me,
nil a uobis, sed a Deo mundi domino petiturum.
¶ Nefanda gerentes, et nil boni, destructoresque
terrarum nullatenus imitemini.
Illi uero dixerunt : Tu non es nisi magus,
et amens homo, sicut et nos. Ut te
ueracem probes, miracula profer, atque Dei praecepta.
Qui respondens ait, hoc esse unum.
Camela semper illaesa diei determinata potatum ex aqua accedat, et
uos similiter :
illam
uero laedentes, malum capietis.
Illis etenim deinceps eam interficientibus, et se
postea repraehendentibus,
malum accidit.
[10]
Quod mirum, plures nequaquam credunt : sed Deus
immensus omnia noscit.
[11]
¶ Loth
† interrogatus
[12]
gentem contradicentem
prophetis,
quare non
timebat, inquit :
Ego
uobis mittor nuncius ueritatis et fidei,
nil a uobis quaerens, sed a solo
Deo rege mundi,
quem
timeatis, sequendo me.
Quid abutendo maribus praetermittitis actum
cum mulieribus
naturalem, a Deo statutum ?
Dixerunt : o Loth, nisi te diuerteris ab huiusmodi
persuasione, te nostra manus eiiciet.
Ille quidem se suos actus abhorrere confessus,
Deum precatus est, ut
eum ab huiusmodi gente factisque suis liberaret,
eum itaque, cunctosque suos,
praeter quandam
decrepitam,
liberantes,
per imbrem immissum
residuos omnes
pessundedimus.
Quod licet mirandum, plures non credunt :
sed Deus immensus omnia penetrat.
[13]
Scaib quoque
gentem Aleicha
contradicentem legatis quaerens,
quare non timeret,
ait :
Ego sum nuncius
aequitatis
[119]
et iuris,
nihil a uobis, sed a Deo solo
petens,
quem timeatis,
sequendo me.
[14]
¶ Mensuras aequilibriter examinate, ne damni aliquid
incumbat, seu detrimentum,
nec hominibus res suas uilificate, nec terras
pessundatum eatis,
timentes Deum, uestri praedecessorumque uestrorum
conditorem.
Illi autem
uocantes eum amentem,
et nil super hominem,
rogabant, ut ad suae ueritatis firmamentum super eos
aliquas coeli scissiones cadere faceret.
Ille uero respondebat, Deum suos
euentus dinoscere.
Illis quidem contradicentibus, obscurae diei malum
grauissimum et improuisum incubuit.
Quod mirandum est, licet plures ignorent :
Deus autem sapiens omnia
noscit.
[15]
¶ Cum hoc tibi diuinitus misso
spiritus benedictus,
penitusque iustus tuum cor
penetrauit, ut cum eo castiges
Arabice, et manifeste.
Has tamen uirtutes in primis
libris descriptas,
filii Israël scire deberent.
Si librum autem hunc cuilibet
traderemus
ad legendum,
non crederet eorum quisquam :
adeo pressimus incredulorum corda.
[16]
¶ Non enim credent ante mali grauis aduentum, quod
statim subitoque ueniet.
Quo contingente,
dicent se minime castigatos fuisse, mentiendo.
[17]
Nullam enim
gentem confudimus, nisi praemisso monitore.
Nec enim cuiquam iniuriam fecimus.
Aduentumne uelocem
nostrae uindictae petunt ?
Quod enim quantumlibet morae spacium uitae suae
permissum prodest, ad malum auferendum ?
Quod uere demum accidet.
Hunc autem composuisse
librum diabolis tum difficile,
tum impossibile fuit :
cum ipsi procul ab audientia semoti sint.
[18]
Cum Deo nullatenus inuoces alium,
ne damneris :
teque
bonis atque credentibus parificando,
gentem propinquam castiga.
Cui te minime sequenti, dic : A
tuis quidem operibus liber, illis dissideo,
me Deo pio commendans,
qui cuncta uidens et audiens,
uos oratum surgentes
aspicit.
Super
peccatores autem,
et
mimos cantilenarum discurrentium,
nil nisi falsa dicentium,
diaboli
quiescunt,
nisi poenituerint, et credentes
benefecerint, Deumque iugiter inuocauerint, et post malum illatum se
uindicauerint. Sciant autem increduli, quam uiam profecti sint.
[19]
