DE GENERATIONE MACHUMET ET NUTRITURA EIUS,
Quod transtulit
Hermannus Dalmata
scholasticus subtilis et ingeniosus, apud
Legionensem
Hispaniae ciuitatem.
Quisquis scripsit apud Arabes de natalibus et
educatione Machumetis, dignus est author illo quem studet mendaciis
inter diuos ponere. Estque uel ob hoc dignissimum scriptum quod
legatur, ut euidentius cernatur, quibus hominibus ad suam religionem
opus sit somniis, et reuelationibus, et confictis miraculis : quibus
nituntur praecipue inter Christianos, qui uolunt deiculi haberi, ut
qui libris conformitatum, et id genus commentis impudentissimis, sua
misere fulciunt.
Liber generationis nuncii Dei Machumet, oratio Dei super eum, et
salus, ab Adam et Eua per ordinem parentum utriusque sexus, usque ad
tempus quo produxit eum Deus perfectum, gratiosum, et idoneum sibi.
Cuius authores per ordinem, primus Kabalachbar, deinde Abnabdalla
Machumet filius Eize. Post hunc Abnalmutarreff, Abderachin filius
Eize, deinde Abuzaid filius Elearab. Post quem Abumachumet, Alabez
filius Abdalla. Sicque Alfald filius Iahiar atque Abulambez. Deinde
Ezerigi filius Fulenum. Post quem Machumet Abhalati. Postremus filius
Zaid Abnamar. Primus igitur Kabalachbar, sequentium omnium testimonio,
cum in scripturis prophetam hunc saeculo nasciturum studiose
didicisset, omnemque historiam uiri astrologico testimonio
approbasset, Ecce saeculorum serie in ipsis diebus suis uirum natum
audit, in ciuitate Arabiae Ieserab, omnia prouidentiae suae signacula
praeferentem. Celebri deinde fama, frequentique testimonio motus,
hominem adit. Quem undique uersum perspiciens, omnemque modum eius et
conuersationem obseruans, ita quidem ut ipsas etiam corporis notas
easdem quas praesignauerat, reperiret, ut in fronte maculam, inter
scapulas huiusmodi characterem, hunc ipsum Machumet esse plene
depraehendit. Quod deinde ut etiam saeculorum serie diuinaque
dispositione eum probaret, incipiens ab Adam et Eua usque ad Machumet
ordinem generationis eius, a magistro suo Rabelmehdi acceptam, in hunc
modum exponit.
Creator Deus omnipotens, ut primum Adam creauerat, consurgentis
recens cerebrum subito contremiscens sonuit naturaliter, quasi frondes
uento commotae. Quod stupenti Adae, Sonitus (inquit Dominus) quem
miraris Adam, signum est prophetarum et nunciorum mandatiuum. Hoc ergo
lucis semen uirtutis meae dono conceptum, non nisi dignis lumbis,
mundaeque uuluae commendabis. Fuit itaque lux nascituri ex eo
prophetae Machumet, omnibus diebus resplendens ex facie Adam tanquam
sol in rota circuli sui, aut luna in nocte plenilunii. Quotiescumque
Euam aggressurus erat, lauari et mundari castigabat, dubius qua hora
dominus semen lucis ex eo promoueret. Obseruabat ergo Eua praecepta
mariti, quousque concepit Seth, patrem
[202]
prophetarum et caput nunciorum Dei. Qua ipsa hora lux splendens, a
facie Adam migrauit in faciem Euae. Fuitque exinde Eua cunctis diebus
in formae decore, lucisque splendore addens usque adeo, quod et aëris
terraeque animantia uultus eius nitore admirata stuperent. Stupens et
ipse Adam, se a tactu grauidae cohibuit. Singulis itaque diebus angeli
salutantes adueniunt, odores paradisi afferentes, quousque genitus est
Seth solus. Nam praeter Seth omnes partus Euae gemelli fuerunt,
singuli ex masculo et foemina. Nascens itaque Seth, maternae lucis
splendorem propria facie praefert, matre exuta. Posuitque Deus inter
infantem et satanam terminum, quem transire nequiret usque ad septem
ad septem annos. Stetitque lux erecta inter coelum et terram, per quam
angeli super Seth descendebant. Praeco etiam super thronos audiebatur,
cunctis diebus clamans : Gaude terra, et exulta, digna luce Machumet.
Super eum oratio Dei et salus. Fuit itaque lux illa resplendens a
facie Seth cunctis diebus, quousque appropinquaret terminus Adae. Adam
uero uidens imminere sibi terminum, acceptum manu filium Seth ducit ad
locum oratorium, sicque affatur : Quae seruanda commendo fili, omni
uigilantia et cautela custodias. Deum siquidem, et Dei nostri
praeceptum habeo, ut ante obitum meum testamentum tibi faciam lucis,
quam praefers : Ne, quemadmodum ego quoque diuino iussu seruaui, eam
unquam nisi sancto dignoque commendes. Conuersoque ad Dominum sermone,
ait : Domine Deus meus, ecce ego, prout praecepisti mihi, semen lucis,
quod priuilegio quodam mihi commisisti, uni de filiis meis commendaui.
Mitte ergo de angelis tuis testimonium inter me et eum, antequam uitae
nostrae fiat separatio. Vix ita dictis, adest angelus Gabriel cum
septuaginta millibus angelorum, singuli cum paginis albis, calamoque
de calamis paradisi, salutantes Adam, et dicentes : Audita est uox tua
Adam. Edixit enim Dominus, ut ordo generationis procedat. Scriptum
itaque edictum Adam haeredi sub angelorum testimonio reliquit, sigillo
Gabrielis eadem hora signatum. Induit itaque Dominus Seth tunica
duplici, punicca, splendente ut sol, tenui ut flos uiolae. Eademque
hora in praesentia coetus angelici sub omnium testimonio desponsatur
Seth soror Machuueliet, candida, matri Euae statura et habitudine
aequalis, formae decore uultusque uenustate similis. Sic facto,
mortuus est Adam. Seth uxorem cognouit, concaepit Enos. Audit igitur
grauida cunctis ex locis continuas angelorum salutationes, in gloriam
et benedictionem lucis Machumet, seruauitque eam omnis coetus
angelicus, tam ab homine malo, quam a spiritu maligno. Nato igitur
Enos, et adulto, pater admonitum consilium diuinumque decretum
praedicat, seruandi luminis et propagandi cum dignitate et reuerentia.
Per ordinem ergo lucis priuilegium Enos commendat filio suo Chainan,
Chainan uero filio Machieil, Machieil autem filio Baradae, Barade uero
ex Barra coniuge genito filio sibi Enoc, Enoc autem filio Mathusalem
ex coniuge Thurige, Mathusalem uero filio Lehet magno et forti, Lehet
autem filio Noë ex Kainusa filia Kebil : Noë uero filio Sem ex
Gonrara, cum arcula pariter testamentum lucis continente, ab Adam
tradita, ex materia splendida, gemmeis ualuis, ex aureis cathenis, et
smaragdinis laquearibus dependentibus, ordinatis in ea mansionibus
omnium prophetarum. Sem itaque luce Machumet resplendens,
[203]
uxorem ducit ex stirpe regia. Commendatque lucis
priuilegium filio Arphaxat, Arfaxat autem ex Margena coniuge filio
Heber, qui et Hud propheta : Cui omnia loca conclamabant, hanc lucem
nascituri prophetae Machumet, qua omnia idola destruebat, quacunque
graderetur. Eber autem ex Musacha filio Felech, Felech autem Salech,
Salech Argauua, Argauua Sorach, Sorach Thaod, Thaod Tharoch, Tharoch
autem Abrahae, ex Ibecilne coniuge. Qui cum nasceretur, erumpentia duo
lumina exoriente et occidente in medio mundo concurrerunt, factaque
est lux una omnem mundum illuminans a terra usque ad coelos erecta.
Factusque est sonitus angelorum per uniuersum orbem plenus tripudio,
et modulamine coelesti cum ingenti praeconio, eam esse lucem prophetae
Machumet, super eum oratio Dei et salus. Exaltauitque Deus Abraham,
quemadmodum Adam. Stupens itaque Abraham dicit Domino, se nunquam
uirtutem huic similem uidisse. Cui Dominus : Haec inquam lux, quam
admirari non sufficis, ex semine tuo nascituri amici et nuncii mei
est : Cuius anima in prima animarum creatione, animae tuae permixta
est. Cuius uerbum in uirtute mea : Cuius nomen in coelo Achmet, in
terra Machumet, in paradiso Abualtrazim. Fuit itaque lux illa ex
Abraham facie resplendens, senescente iam Sara sterili. Quae cum
diuinam promissionem ex mariti uerbis quasi diffidens saepius
retractaret, Abraham angeli coamonitu Hegir ancillam adit, statimque
luminis claritas in faciem grauidae migrat. Nascitur Ismahel, patrum
lumen praeferens. Sed Sara grauiter ferens, Quid est, inquit, quod ego
uacua maneo, atque alia seminis tui fructum profert, quem ego totiens
promissum, diu frustra expecto ? Quam cum nequaquam desperans iugi
affirmatione solaretur, adueniunt hospites angeli numero tres, qui
inter caetera Saram impraegnari inducunt. Postremo igitur Abraham cum
imminere sibi terminum sentiret, aduocatis filiis, in cuius facie
lumen suum cognouit, ei luminis testamentum cum arcula continente
tradidit. Ducit itaque Ismahel Beelam, filiam Albar. Quam cum
cognouisset, genuit Keidar, paterna luce futuri prophetae fulgentem.
Cui septem dona collata sunt, nulli ante simul habita. Fuit enim
ualidus, audax, pulcher, uelox, aequus, uenator, sagittarius.
Factusque rex, uxorem duxit Miliam de terra Isaac. Accidit itaque die
quodam, ut dum uenatu sequeretur, uocem audiret dicentem : O Keidar,
ne lumen tibi commissum indigne colloces. Quod faciendum restet,
sacrificiis responsa quaeres. Hic monitus, omni relicto negotio in
terram Ismael proficiscitur. Qua primo altari constructo septingentos
arietes adhibet. Quos dum sigillatim immolaret, holocaustum coelestis
arripuit ignis, quousque uox audita est, proficisci iubens sub arborem
heremi, captandi responsi causa, quid faciendum restet. Pergit,
auditque uocem, uxorem ducendam ex Arabia, nomine Algadira. Parens
igitur angelicae uoci per omnia, in Arabiam proficiscitur, latoque
terrarum spacio peragrato, peruenit ad regem Alierchamin, filium
Aomar : cui unica filia erat Algadira. Algadiram ducit Keidar.
Reuersusque in patriam, uxorem grauidat : in qua concepti seminis
lucem propheticam emicaret. Indignati filii Isaac, seditionem mouent
Keidar, causam proferentes pro eo, quod ipsi filii sint prophetae :
Sibi potius deberi testamentum lucis propheticae. Tunc Keidar accedit
ad arcam, aperire parans, subitoque audit uocem
[204]
prohibentem illicta, futuroque saeculo diuinitus reseruata,
sed deferenda arcula Iacob. Cui dum Keidar diuinae institutioni
obtemperans deferret, audit Iacob in terra Chanaam sonitum arcae :
occurritque cum filiis, Keidar arcam testamenti tradidit Iacob. Cui
Iacob : Gaude (inquit) Keidar, et exulta. Natus est tibi nocte ista
filius, coelesti praeconio praedicatus. Cui Keidar, Quid quos rumores
noctis proximae de Aram afferres in terra Chanaan ? Cui Iacob : Vidi,
inquit, nocte ista coelos apertos, coelestique lumine mundum omnem
illustrari : angelos uero quasi ex ministeriis, officio ascendentes et
descendentes. Inter caetera praeconium ingens audiui, Algadiram
peperisse tantae celebritatis causam. His dictis, reseruata apud Iacob
arca testamenti, Keidar abiit, reperitque natum Hamel, paterno decore
insignitum. Adultum igitur Hamel cum pater Mecham duceret ad
sanctuarium Abrahae, obuiat in itinere angelus mortis in forma
hominis, habitoque uiantium sermone ait, consilium sibi fore cum
Keidar. Keidar aurem praebenti, angelus animam per aurem eripit :
Cadit mortuus inter manus filii. Filio de funere patris anxio,
adueniunt uiri, quorum auxilio sepultus est Keidar in monte Tasiber.
Valuit igitur Hamel duabus patris uirtutibus, ualetudine et uenatione.
Post haec ducit Hariedam, gignitque Thebicht, patrio insigni decorum.
Thebicht uero genuit Hamiesfa. Hamiesfa autem genuit Adeth, qui primus
de tribu Ismahel scripturis operam dedit. Adeth autem genuit Aduue.
Aduue autem Adnen, cui ob formae inuidiam insidias plerique pararunt.
Adnen autem genuit Machat regem bellicosum, Israëli infestum. Machat
autem genuit Nizar : in cuius facie cum pernitentem uideret pater
lucem nascituri prophetae, holocausta arietum filio sacrificat. Nizar
autem genuit Musarem : cuius claritatem cum pater miraretur,
castigauit, ne semen lucis nisi digno utero commendaret. Factumque
pacti chirographum, in sanctuario Mechae seruatum est. Deinde Musar
duxit Kerinam de gente sua. Quae confecta senio, peperit Aliez. Qui
cum diu sine coniuge maneret, commota sunt uiscera eius, audiuitque
sonitum lumborum suorum. Territus, diuinos adit. Responso monitus,
ducit Machara. Ex qua nascitur Madraca. Madraca uero genuit ex Pharadz
Horeima, cui in uisione mandatum est ducere Atamram filiam Udem, ex
qua genuit Kinena. Kinena uero genuit Annofra ex Rehiana. Adulto
igitur Annofra pater somnium exponit, quod ante ipsum uiderat. Arborem
uidelicet ex lumbis suis consurgentem, micantibus ramis coelos
contingere : per ramos uero homines albos ascendere, et descendere.
Responsumque a diuinis : arborem tantam esse prolem ingentem, quae et
terras illuminaret, et coelos conscenderet. Tantus igitur extitit
Annofra, ut cum Deus ab angelis suis quaereret, dicens : Estne hodie
homo in terris memor nominis mei ? Responderunt angeli, neminem plane,
excepto Annofra filio Keinena de tribu Ismahel. Posthaec Annofra ducit
Rahel : ex qua nascitur Melic primo lumine futuri prophetae
praefulgens. Melic autem genuit Falhrem, Falhrem autem Luie, Luie uero
Galiben, Galiben uero Kab, Kab autem Murram, Murra Cudai regem Arabiae
fortem, prudentem, et iustum. Cudai uero genuit Abdamenef, regem
potentem per quatuor mundi partes. Habuitque arcam Himahelis, uexillum
Nizar, et claues omnium idolorum Mechae. Genuit Abdemenef quinque
filios. Primus Hesim, dominus paternae lucis, nascituri prophetae
Machumet regnum possidebit, uir tantae
muudiciae
mundiciae
, ut testatus fuerit ei dominus in haec uerba :
Testimonium adhibeo nostrum angeli mei, quod hominem hunc
[205]
omnis immundiciae immunem feci, ut digne in
lumbis eius semen lucis nuncii mei Machumet carni et sanguini eius
miscuerim. Fulgebat enim facies eius, non minus quam luna et lucifer.
Quae causa erat, ut tam insigni uiro omnia supplicarent. Currebant ex
omni parte reges et principes, offerentes filias uirgines regi.
Repudiabat omnes pariter cum filia Constantini, filii Helenae,
Romanorum imperatoris, non immemor diuini moniti, non superesse dignam
in terra suscipiendo lucis semini, excepta Seline filia Zeit, filii
Aomar, filii Leuit, filii Harras, filii Addi, filii Bahar regis.
Genuit igitur Hesim ex coniuge Seline Abdalmutalib, omni uirtute
plenum, pariter cum luce futuri prophetae. Qui cum die quadam
solitarius dormiret, somnio perterritus, subito expergefactus est.
Perterritus ita, mittitur diuinis. Responso accepto, desponsatur Hende
filiae Achamet. Igitur Abdalmutalib cum esset XV. annorum, pater Hesim
terminum sibi praesentiens, principes et magnates regni sui conuocat,
fierique praecipit Hommi filio, pariter etiam arcam Ismahelis,
uexillumque Nizar, omniaque armaria Mechae, et insignia haeredi
reliquit. Huic igitur omnis principum populus tributa soluens, metalli
aggerem congerunt. Eratque omnis illa terrarum pars huic regi subdita,
excepto Caesare filio Hermetis regem Mediae : cuius inimicitias
superare nequiuit. In diebus Abdalmutalib quotiens nimia siccitas
terram urgebat, concurrebat omnis populus ad regem, arreptumque manu
ducebant in montem Tasiber. A quo cum ex facie eius lux illa terram
illustraret, continuo sequebantur pluuiae. Accidit interea, ut rex
orientis Abrahat, filius Assabath, excitaretur in Abdalmutalib, ut
Mecham omnesque terminos eius extirparet. Factumque est, ut cum
multitudine graui irruens ciuitatem obsideret, totis terminis eius
depraedatis simul cum quadringentis camelis Abdalmutalib. Incolae ad
regem confugiunt, consilia et auxilia captantes. Solatur rex,
firmatque fiduciam, exponens ciuitatem illam dominum habere coelestem,
qui fouere et protegere eam non desinat. Haec dicens, paucis comitatus
procedit in montem Tasiber : unde splendor nuncii Dei tanquam
plenilunii ex eo utrinque erumpens, usque in sanctuaria Mechae in
modum cerei flammantis corruscat. Quo uiso, firmata securitate,
comites redire iubet : Ipsum Mecha recipit. Videns igitur hostis se
quasi neglectum, mittit equitem strenuum Heiatet Abhanieri causam
quaesiturum, ad regem Mechae. Ad quem cum uenisset, uiso lucis
insigni, pedibus eius prouoluitur. Exposito nuncio, consurgens
Abdalmutalib equitem sequitur. Venit ante regem Abraahat. Abraahat
exurgens uenientem excipit, secumque rex regem collocat. Mutuis itaque
uerbis habitis, conuersus Abrahat in faciem Abdalmutalib,
sciscitatur : Utrumne id lumen primus ipse habuerit, an ex parentibus
collatum. Respondit, per omnem patrum successorum seriem descendisse.
His habitis, iubet Abrahat elephantem in ostentaculum produci.
Procedens elephas, corruit ad pedes Abdalmutalib, simulque in uocem
humanam erumpens, his uerbis insonat : Salus super te Abdalmutalib, et
super lumen, quod ex lumbis tuis emicat. Tecum dignitas et claritas,
honor et uictoria. His commotus Abrath, magos, sortilegos, aruspices,
et ariolos accersiri iubet, causamque rei percunctatur. Qui dicunt,
non id exhibitum esse Abdalmutalib, sed semini lumborum eius. Unde
egressurum praedicant regem, cunctis mundi regibus maiorem futurum.
Post haec Abrath rogat causam aduentus Abdalmutalib. Cui cum
exposuisset de camelis, ait : Quia ut primum uisus, statim
[206]
amore tuo me uicisti. Et camelos reddam, et in
caeteris uoto tuo concedam, excepta aduentus tantum causa Mecham
destruendi. Reddit Abdalmutalib : iubetque ciues ad montana effugere.
Ipse sanctuaria concludit, cum huiusmodi oratione : Domine quiscunque
es huius domus, cum homines etiam mansiunculas suas defendant, quanto
magis tu Domine domum tuam ? Interea Abrath castra mouet, iubetque
omnem exercitum ciuitatem aggredi, elephantem cum omni mole
impedimentorum praemittere parans. Concitus elephas, ut eo impelli
sentit, horridus barriens procidit. Agitarii frustra conantur. Nam nec
flagellis, nec tympanis ad aures tinnientibus proficiunt. Matura
tandem ultio diuina auium multitudinem immittit. Aues desuper
lapidibus immissis, omnem exercitum obruunt. Inter ceteros Abrahat
medius crepuit, totaque caro et ossa eius subita peste consumpta,
horrende fetida, corui colorem induunt. Hostium itaque reliquiis tota
regione abundante, ipse Abdalmutalib immense ditatus, duxit Bethalam
filiam Hares : Ex qua natus est ei Abulheb, malignus et infidelis.
Mortua Vehela, duxit Zaada filiam Giez : ex qua genuit Alaabez. Mortua
Zaada, duxit Huncida, ex qua genuit Hanza. Posthaec et Huncida mortua
est. Accidit igitur die quodam, ut dormiens super lapidem, quem
Abraham in sanctuario suo Mechae fundauit, uideret uisionem : Cuius
terrore expergefactus, diuinos adit, sequente paruulo Alaabez filio,
exponitque uisionem, ut ex lumbis suis cathenam producentem uiderit
quadripertito hinc usque ad ortum solis, illinc usque ad occasum
sursum usque in coelum, deorsum usque in profundum abyssi : subitoque
tota complicata, in immensam arborem mutata surrexerit, uiridem et
floridam, qualis nunquam uisibus humanis patuerit. Interea adsistentes
sibi duos senes, ad quos conuersus cum rogauerim. Ait, qui fuerint,
alter Noë, alter Abraham, prophetas altissimi Dei se esse confessi
sunt. His inquit expergefactus, ad uos nescios consulendos adueni.
Datur responsum, ex lumbis eius egressurum hominem, per quem coeli et
terrae credant, omnesque nationes ad iustitiam et ueritatem conuertat,
quae tuens omnem dolum et iniquitatem destruat. Moratus est ergo
Abdalmutalib aliquandiu dubius, cui mulierum temporis sui potissimum
iungeretur : quousque oraculo didicit, Fatimam filiam Aomar ducendam.
Ducit Fatimam datis in arras sponsae C. camelis, et totidem talentis
auri. Genuit ex ea Ibetalib, et Eminam, et Bertam : Nec splendor lucis
a facie eius migrauit, quousque die quodam uenatu rediens oratione
soluta fessus, ut fit, aquae poculo sitim extinguit. Haustus liquor
lumbos concitat. Uxorem adit. Grauida lucis splendore coruscat.
Coniuge tunc deinde exuto, peperit. Igitur Abdalla, qui primum dictus
est Abdallet, minor filiorum Abdalmutalib procedit. Abdalla paternae
lucis splendore coruscus, cuius natiuitas eadem hora Alahar Syro
cognita est. Habebat enim Syrus telam de lana candida, tinctam in
sanguine Ioannis filii Zacharie, quae hora natiuitatis Abdalla
stillare coepit. Quod ille scripturarum, quas legerat, testimonio
conferens, cognouit Abdalla filium Abdalmutalib. Notatoque annorum,
mensium, et dierum computo, ut cognouerat, inuenit. Cum igitur aetate
processisset Abdalla, conuenit multitudo magorum et aruspicum, cum
sortilegis et ariolis, multaque id genus plebe, ut occiderent eum, pro
eo quod de semine eius omnis culturae suae ruinam praeuidebant. Datus
est igitur Abdallae paedagogus tutor, qui uidebatur homo, nec erat,
ipsumque perpetuis excubiis obseruans, omnes illorum uisus frustrabat.
Pugnabant eo tempore Arabes cum Syris, quotiensque ex Arabia quiquam
[207]
in Syriam uenirent, a diuinis Syriae ab
Abdalla reuersis, quid de illo uisum esset, sciscitabantur. Quibus
ille, se reliquisse eum in magna uirtute et fortitudine, lumenque
illud praeclarum et admirabile, quod praesentabat, nequaquam eius
esse, sed nascituri ex eo prophetae, et nuncii Dei Machumet. Post haec
collecti sunt septuaginta sapientes de Iudaeis, coniurati omnes
unanimiter in necem Abdallae. Arreptis igitur LXX gladiis toxicatis,
pariter omnes Mecham proficiscuntur : ita quidem ut noctu irent, lucem
quiete et silentio, et in abscondito transigentes, quousque in finibus
Mechae in abscondito recepti sunt. Hic dum, ut mos erat, quietem
noctem ut praestolarentur, sors Abdallam † uenerat pergentem solum,
per medias ingerit insidias. Cognito quem quaerebant, libera occasione
oblatum totus hostium populus strictis gladiis occurrit : Circundant
hominem. Homini laboranti auxilio ueniunt uiri, qui uidebantur
homines, nec erant : Partimque caesis, partim dispersis hostibus,
laborantem eripiunt, et incolumem saluant. Aderat eminus hoc
conspiciens, qui nec interim appropinquare cessauit, Abdemenef
Azuchri. Cumque cognouisset Abdallam, reuersus domum conuenit uxorem
Berram de filia Hemina, quam pulcherrimam et honestissimam habebat, ut
si quo modo fieri posset, amore caperet Abdallam, antequam aliis
occuparetur. Factum est autem, ut Berra cum filia ornatissime
composita, quasi uisitandum Abdallam uenerit. Visae uirginis amore
iuuenis haesit. Nec immemor uisionis, qua id praescriptum acceperat,
aut longum differens, Eminam ducit. Quo zelo per omnem fere Arabiam
mulierum multitudo correpta est : in tantum, usquequo ad ducentas
numero flamma frustra sperati amoris consumptae interierunt.
Quamplures uero ex longa uexatione uix deinde resipuerunt. Ventum est
longa saeculorum serie usque ad terminum, quem prouiderat Deus, et
praescripserat, ut lumen prophetae Machumet ipsum tandem in mundum
prodiret. Factaque est in mense † dulcheia, nocte ueneris, diei *
Arrafa, uox domini ad Arriduam, dicens : Aperi portas paradisi,
omniaque eius penetralia. Nocte siquidem complacuit mihi, ut lumen
nuncii mei ex lumbis Abdalla in uterum Eminae transferam, in mundum
processurum. Sic facto, cum iret Abdalla filius Abdalmutalib, iudex et
dominus Arabum, ad domum orationis, respiciens uidit lucem magnam a
domo sua in coelum efflammare. Quod cum simul comitantibus assignaret,
et ipsi idem se uidere testati sunt. Post haec mortuus est Abdalla,
praegnante uxore. Transactis igitur diebus XII de mense saabem, feria
secunda prodit in lucem ipse Machumet. Qua ipsa hora inclinata sunt
idola, et denigrata. Arreptus etiam Lucifer ab angelis, immersus est
profundo maris alcazum : Unde uix post quadraginta dies euadens, in
montem Kobelz aufugit. Quo cum terribili fragore et horrendo mugitu
omnes angelos suos conuocasset, quid causae sit, anxii rogant. Causam
exponens, Quia natus est (inquit) Machumet filius Abdalla. quem Deus
produxit, missum in gladio radianti, acie cuncta penetrante, in
nostram plane ruinam, ne quicquam nobis in mundo supersit, nec restet
locus, quo non perueniat per eum doctrina de unitate Dei, qui cuncta
creauit. Propter hunc etiam prophetam damnauit me Deus, et posuit
Satanam maledictum. Iste enim est propheta † alumi arabi de * Alchoras
Tuhenn azezen, dominus uirgae et cameli, fidelis Deo : Cuius unitatem
[208]
praedicans, omnem participatum abiget. A
quo, et gente eius, et cor et oculi mei obstruentur, ut nec supersit
locus fugae nostrae tutus. Cui satellitum suorum principes
respondentes, aiunt : nec hoc domine rex noster curae tuae causa
sufficiens est. Meministi siquidem, ut Deus Adam septem uirtutibus
perfectum creauit. De quibus cum hoc tempore una tantum supersit, an
metuis, qui in illum praeualuimus, nos resistere huic non posse ?
Quibus ille : Nequaquam, inquit, confido. Hominem siquidem uideo, qui
dolum et iniquitatem perdens, iustitiam et ueritatem seruabit.
Aggrediemur, inquiunt, genus humanum per concupiscentias eorum, dolo
et hypocrisi, omnique ingenio mendacii. Multisque huiusmodi frustra
solantur. Cum autem anno illo tota illa pars terrarum sterilitate
damnata esset, Deus nati prophetae et nuncii sui benedictione et
saturitate totam repleuit. Posuitque ea nocte per omnem Arabiam
interstitium inter masculum et foeminam, quod nemo Arabum tota illa
nocte transgredi potuit. Omnibus etiam magis, sortilegis et ariolis eo
die artificium suum defecit. Euersa sunt eadem hora omnia solia regum
ab ortu solis usque ad occasum, ut nullum staret erectum. Qua ipsa
hora iecit Deus praeconem per coelum et terram, natum sibi amicum
fidelem et benedictum. Testatur et mater, filium nec in utero, nec
partu, ullum fecisse dolorem : Hoc referens, quod cum sola esset in
domo solitaria parturiens, nec adesset qui sitienti poculum
ministraret, nec ipsa sufficeret, Adest, inquit, mulier cum poculo in
uase perlucido, haustumque praebens, laborantem reficit. Assunt et
obsterrices albis indutae, similes filiabus Abdemenef, ut iusta me
admiratione terruerint, quis illis indicauerit, aut unde tam celeres
aduenerint. Interea uocem audio dicentem, recipi infantem ab oculis
hominum : uideoque acies auium cum rostris smaragdineis, atque alis
hyacinthinis, extendentes uisus meos ab ortu solis usque ad occasum.
Territa ad infantem respiciens, uidi quasi inflexum, tendentem digitos
ad coelum, tanquam fundendis precibus. Aduenit et uir albis indutus,
tres claues margaritis similes infanti proponens. Quas cum simul omnes
collegisset infans, exclamauit dicens : Recepit Machumet clauem
uictoriae, et clauem legum, et clauem prophetiae. Sequuntur tres uiri,
faciebus tanquam sol radiantibus. Quorum primus peluim smaragdinam cum
quatuor ansis margariteis continentibus proponens, ait, Hic est mundus
iste, et cardines eius : Hic oriens, hic occidens, hic meridies, hic
septentrio : uideamus quam partem capiat. Illo totum e medio capiente,
ait : Quia recepit Machumet † Alkaaba per Dominum coeli et terrae, et
* Abalkibla toti mundo imperabit. Capiensque urceolum ex secundo,
infantem septies lauit, deinde manu tergens, euoluensque sigillum
inter scapulas eius supra scriptum characterem impressit. Tunc
assumens eum inter alas, affixo ore in aurem longum fudit susurrum,
nemini auditum. Datoque in fronte osculo, ait, Gaude, et exulta
Machumet. Tibi enim conseruatum est, quicquid caeteris negatum suit
prophetis : quos omnes sapientia et cordis amplitudine superas. Cum
tibi prae caeteris data sit clauis uictoriae, eris sine metu et
horrore : nec restabit in mundo, qui nomen tuum non praedicet. Hunc
dicit Alaber fuisse Arriduuam. Attestatur et auus Abdalmutalib, quod
cum esset in oratione † fibeit Alharam idolum Abel adorans, repente
insonante ualido fragore perterritus est. Hic (inquit) adstitit uir
alatus, alarum attactu per territum confortans. Interea uocem magnam
audio ter repetitam : Deus
[209]
maior, dominus
Machumet omnipotens, domumque ipsam hic et uerbis intonantem : Nunc
emundauit me Deus ab idolis, omnique eorum spurcicia. His attonitus ad
uisendum nurum properat, pulsat, aperitur. Visa nuru, Quid (inquit) o
nurus optima, quid uides ? Dormio, an uigilo ? Nurus, Vigilas sane. Et
ille, Ubi est ergo splendor faciei tuae ? Cui illa, in nepote tuo. Iam
enim peperi. Socer, ludisne me ? Nam nec uerisimile est, quod dicis.
Nullum enim signum partus in te comparet, praeter splendoris
absentiam : cum praesertim nec parturientis solatium, nec partus
auxilium aliquod sola relicta uideam. At illa, Per domus huius
penates, peperisse me non dubites. Et ille, Ubi est ergo ? demonstra,
ut uisendum adeam natum. Cui nurus : Nec hodie uidere tentes, quin
certum habeas his IX diebus humanis uisibus prohibitum. Hic illi
extracto gladio, Aut tu (inquit) iam uidendum dabis, aut ceruicem huic
gladio : aut ego quidem, ut utrique satisfaciam, in meipsum hunc
gladium conuertam. Mulier uicta, illic esse, digito assignat : Ille
irrumpens, ut penetralia adire parat, uir terribilis obuius opposito
ense aditum prohibet. Viso territus, in fugam conuertitur, impedito
linguae officio per septem dies. Hic igitur, ut Ibenaber asserit,
certatim conueniunt omne auium genus, tum nubes et uenti ex omnibus
mundi partibus, postremo et coetus angelici pro educatione infantis
altercantes. Dicebant enim se aues commodiores esse nutrimento
infantis, pro eo quod diuersis fructibus congerendis faciles sint.
Dicebant uenti, Imo nos potius, qui totius mundi odoribus eum replere
possumus. Dicebant nubes, Quinimo nos comodissime, quibus omnium
aquarum dulcedinem ministrare promptum est. Indignati angeli aiunt :
Ad quid haec ? nobis haec cura supersit. Litem compescuit uox diuina,
dicens : Non auferetur manibus hominum. Nam beata ubera, quae suget :
beatae manus, quibus tractabitur : Beata domus, et cubile eius.
Iniunxitque Deus curam hanc et officium Halimae filiae Dueib Azadi.
Cuius rei causam et ordinem Halima ipsa exponit, dicens : Anno
siquidem eo tota Arabum regione fame pereunte, ego grauida tanto
grauius uiuebam, quanto sterilia rura quaerendis uitae suffragiis
peragrare minus ualebam. Producebam tamen utcunque uitam, deficientem
campestribus quibusque herbiculis, non mihi magis anxia quam foetui,
gratias agens per omnia Deo. Peperi tandem, nec longe post partum ecce
in uisione somniantem me uir ad flumen perducit lacte candidius, melle
dulcius, croco suauius, butyro blandius : unde bibere iubet, unde
implear lacte et beneficio. Cumque bibissem, monet denuo. Cumque
bibissem, cogit tertio. Post haec conuersus in me, Nostine me, ait ?
Respondi, Non. Tunc ille, Ego sum (inquit) Gratia, quam agere Deo non
intermisisti, in omni affectione tua. Mando igitur, ut Mecham pergas.
Inuenies enim illic gratiam, et ampla beneficia : unde cum integro
splendore tanquam plenilunium redibis, omniaque haec silentio
seruabis. Tunc manu sua pectus meum tangens ait : I, cum gratia Dei,
det tibi et lactis abundantiam et beneficiorum. His expergefacta,
plenam me et integram reperi, lacte ex uberibus meis in modum canalis
profluente : idque eo nempe tempore, cum tota propemodum gens Arabum
fame periret. Attenuante namque mane corporum et habitudo et color
immutata erant. Gemebat omnis domus, nec audiebantur per uicos nisi
tanquam aegrotantium uoces. Deerant et lachrymae intensa siccitate.
Nec mirum. omnis enim tellus arida, omni uirore carebat. Arbores † ne
de
[210]
floribus, imo etiam frondibus nudae. Ipsi
etiam montes et syluae gramina ignorabant. Inter haec, hisque similia,
me subita commutatione et habitudine plenam, et colore integram,
mirandum, omnis populus accurrit, id ualde stupentes, quod cum externo
die fame consumpta nec homo uiderer, hodierno deliciis affluens
uiderer filia regis. Itaque diem quodam ego et plures aliae cum in
partem Mechae, ut solebamus, quaerendis graminibus exiuissemus,
audiuimus semel omnes praeconem uociferantem, quod Deus altissimus et
benedictus per totum illum annum ab oriente usque ad occidentem
interdixerit omnem partum, tam hominum quam daemonum, causa unius qui
natus est Malchorais. Ipse sol diei, et luna noctis. Accurrite ergo
mulieres de Benizat, et inuenietis filios nutriendos. His auditis
reuertuntur omnes, quae simul mecum audierunt, ut cum maritis suis
conferrent de uerbo, quod audierant. Instituunt iter Mecha. Ego cum
marito meo asinam sedens, postrema egredior. Dumque pergo, audio aluum
asinae † mutu gressus dah dah resonante, utpote potu inundante sine
cibo. Inter haec maritus increpat, ut acceleremus : quoniam
praecesserunt omnes. Audio simul omnibus ex locis uocem Hamen hamen o
Halime. Coniugem appello, Non audis, quae audio ? Ille, Quid audiam ?
Insana es, aut paues. Urget asellam stimulo. Illa imbecillis uix
mouebatur. Peruenimus e monte in uallem. Et ecce uir, in manu sua
telum splendidum, quo percutiens asinam super uentrem, ait, Perge iam
o Halima cum pace et salute ad effectum uisionis tuae. Praecepit mihi
Dominus, ut custodiam te ab omni homine malo, et omni spiritu maligno.
Appello coniugem. Audisne et uides, quae audio et uideo ? Ille, Quid
habes pauida ? Tecum esto. Audiamne et uideam, ubi nec uox sonat, nec
corpus adest ? Impellit asinam. Illa ictu uiri restituta facillime
prosiliit : ita quidem, ut alias omnes, quae longe praecesserant, nos
facile consequeremur. Peruenimus mane prope Mecham ad duo milliaria.
Hic ego fessa considens, maritum praemitto, ammonitione uocis quam
audieram, ad domum Abdalmutalib. Interea omnes alias accersiuerat
Abdalmutalib, omnesque repudiarat infans. Unde reuersae omnes iam
inuenerant, quod quaesierant. Solus superest filius Abdalla, et ego
sola. Interea perueni et ego, audioque praeconem, quem iecerat
Abdalmutalib : Si superstes est alia de mulieribus Benizat, ueniat. Et
ueni. et respiciens Abdalmutalib rogat, Cuias est ? Respondeo, de †
remzat. Et ille, Quod tibi nomen ? Ego, Halima. Hic ille, Papae bath
beth, inquit, Zaad et Helin † ron omnia in una responsione : Est mihi
nepos orphanus, nomine Machumet, qui iam omnes alias repudiauit. Veni
uidere, Faciam, inquam, si prius coniugem consuluerim. Et ille, Ne
obtestor, offensa recedas. Ego, nequaquam. Maritus recipere consuluit.
Interrupit fratruelis meus, qui una nobiscum aduenerat, quid mihi
uelim, ut orphanum penuriae domus meae adiiciam. Ego concessione
mariti nec immemor uisionis, infantem postulo. Exhilarata est facies
audientis. Acceptaque manu, deducit ad penetralia. Intranti assurgens
mater infantis Emina, cultu et forma splendens ut lucifer, ait :
Grates et gratias. Tibi o Halima datur infans, super eum oratio Dei et
salus. Inuolutus syndone laneo lacte candidiore, musto suauiore :
subtus interula serica uiridi blandissima, resupinus dormiens mellitum
attingens. Expergefacio. Aperiens oculos, arrisit. Ex ore lux emicat
usque
[211]
in coelum. Stupens faciem eius operio,
per horam deinde mammillas praebeo. Recepit dexteram. Nam Ibenabez
ait, sinistram eum collegae suo, filio nutricis, nomine Daram,
reliquisse. Recepto igitur infante, cum ad coniugem redirem, ait,
Halima, respiciens uidi inclinato eum capite humiliari ablato infanti.
Et dicebat, Gaude Halima. Nec enim ulla nostrarum cum tanto beneficio
reuertitur. Mandauit autem mater, ne Mecha discederem, antequam
consilium eius audirem. Quod expectans transacto triduo, nocte quarta
forte, ut fit, expergiscor. Et respiciens uideo uirum uiridi perlucido
indutum, ad caput infantis sedentem, osculis frontem paruuli continue
repetentem. Suauiter excito coniugem, ut miraculum uideat. Ille uidens
susurrantem conspicit, et silentio rem seruari monet. Transactis
itaque diebus, cum reditum omnes pararent, procedimus et nos. Cumque
consedissem asinam, praebet maritus paruulum. Procumbit asina, tanquam
adorando. Suscepto consurgit, et subleuato capite praecurrit omnes,
quae iam praecesserant. Quod cum uiderent, admirantes rogant :
Haeccine est asina tua, per deos O Halima ? quam nudiustertius totiens
releuari uidimus ? Respondi, haec ipsa, haec ipsa. Asina tanquam pro
se respondens, et in uerba humana prorumpens, alta uoce proclamat :
Sic me Deus ex pereunte refecit, ex morte in uitam restituit. O si
sciretis, quis est, quem defero. Hic est, inquit, sigillum
prophetarum, Dominus nunciorum, melior prioribus, amicus Dei
omnipotentis. Quid plura ? Perueni ante alias omnes : omnisque fortuna
mea ita commutata est, ut non solum domus mea, uerum omnis uicinia
fortunae meae fauorem senserit. Ita ergo educatus est, ita creuit, ut
nullus unquam nutrientem molestiis infestarit. Factumque est, ut cum
puer iam inter pueros lusum iret, et rediret, die quodam lusu rediens,
interrogat dicens, Ubi sunt fratres mei ? O mater, cum eos hic non
uideam ? Respondi, abesse ad pascua, nec ante uesperum redituros.
Coepit flere, dolens, quod ipse cum eis non ierit. Solata sum,
promittens. Mane facto, appositis quae et solis terrori et osculis
fascinantibus opponuntur, puerum cum filiis meis ad pascua mitto.
Sicque multis diebus facto, ecce die quodam uenit accurrens filius
meus Danira, ualido clamore totam domum terrens : Accurrite celeres :
nec enim fratrem meum Machumet, nisi mortuum inuenietis. Territus
pater quaerit, quidnam acciderit. Ille tres uiros puerum e medio
sociorum arreptum in montem eleuasse, apertoque uentre totum
euiscerasse ait. Accurrimus amentes inuenimusque ut dixerat in monte,
illaesum tamen. Rogamus queruli, quid nam acciderit ? Ille quasi
terrefactus, Tres (inquit) uiri de pascuis arreptum huc eleuarunt.
Quorum primus a pectore usque ad umbilicum nihil laedens aperuit,
apertaque uiscera niue lauit. Succedens secundus, cor per medium
scidit, et e medio granum nigrum eripiens, abiecit dicens, Haec est
portio diaboli. Tertius † loca extergens, me ut fueram, et sum
restituit. Quo facto me in una librae lance posuerunt, in altera decem
uiros, et pars mea pependit. Apposuerunt et alias decem, et iterum
partis meae pondus uicit. Sic facto, Sinite, inquit unus : Nec enim
innumerabilis hominum multitudo huic aequi pendere posset. Osculisque
mihi in capite et fronte datis, abeunt. Et ecce digito assignans, ait,
Abeuntes nonne uidetis ? Hicque tanquam febre percussus, intremuit.
Tremulum solliciti diuino, quoniam uicinum
[212]
habebamus, adducimus. Cui cum rem exposuissemus, ab ipso audire uelle
ait. Ille ab initio rem omnem per ordinem pandit. Aurem diuinus
attentus praebet. Vix dum finierat : Et ecce aruspex inflammatus
spiritu, iniectis manibus arripit puerum, et adstringens exclamat :
Hunc credite, si superstitem dimittimus, ruinam omnis fidei et
religionis nostrae patimur. Pro turba deorum accurrite io populi, si
quos deorum sacra mouent : nec tantam diuinitatis cladem patientes, me
potius cum ipso pariter perimite. Hic ego uehementer irruens, puerum
eripio. Domumque reducto consulit omnis uicinia, ut ab solitaria
educatione puerum parentibus reddam. Credito consilio, cum puero
Mecham tendo. Cumque per maiorem portam intrarem, in introitu portae
senatus consederat. Hic et ego cum audiendo causas consedissem, puero
ante me collocato, subito inter manus meas puer euanuit. Exclamo
territa, quisnam subduxerit, aut sic ubi uisus fuerit ? Omnes uidisse
negant : clamantem dementiae potius et furoris increpantes. Ingemino
miserandas uoces, lachrymis profluens. Audientes plangentem, solatio
accurrunt. Dumque circumstant, adstitit senex tremulus, ferula
subnixus, monens ut Abhabel responsum quaeram. Cui cum respondissem id
s. * dos ne pro eo rogem frustra quem ipsi adeo suspectum habent, ait.
Sequere ergo me, si tu desperas : Ego pro te orabo. Sequor. Ingressus
itaque senex incuruatur Abel principi, sicque sociis diis per gyrum,
datisque osculis, manibus et genibus Abel supplicat pro puero Machumet
filio Abdalla, filii Abdalmutalib. Hic ipse Abel, omnisque illic
adstantium et multitudo contremiscens intonat : Nosne stulte senex
infestare uenis, eum nominans, qui in ruinam nostram natus est ? Abi
hinc male sane. Itane te senium alienauit, ut tui oblitus aliena
tractes ? Hinc ego, ingeminato dolore anxia recedo, cogitans, ut ante
rumorem ego prior ad Abdalmutalib occupem, aggredior. Ille ut audiuit,
uehementi furore concitus, ualido clamore totam urbem commouet.
Arreptoque gladio : Quoniam, inquit, inuidia mihi nepotem ademit, ego
hodie tantam caedem in Alchorais conficiam, quanta nullis audita
saeculis : aut integram mihi uindictam reddat, ut saltem iram meam
abundantia sanguinis satiet. Affluit turba magnatum et plebis.
pauideque trementibus aliis, procedentes principes solantur,
dicentes : ut quid hic domine rex ? Nonne equorum cursu totam
prouinciam lustrare possumus, ne ullus supersit locus, qui absconditum
retineat ? Sic facto, frustra fatigati redeunt. Rex impatiens templum
ingreditur, ut saltem deorum munere amissum recuperet. Audit interea
praeconem coelitus clamitantem, iuxta fluuium Tuhene sub arbore heremi
reperiendum. Prosiliunt rapidi : inueneruntque puerum, cum gaudio et
exultatione magna reducunt. Ego regiis muneribus diues, laeta domum
cum gratiarum actione rediui. etc.
[213]