Note [original edition] :
NOTÆ.
Duplex est hìc epigraphe. Prima
communior
العلق :
Sanguis coagulatus. Secunda
اقرء :
Lege. Hæc ex primo, illa ex secundo
versu desumpta. Consentiunt omnes ferè Moslemi, hanc fuisse primam
Mahumeto traditam Suram. Gelal :
صدرها الى ما لم يعلم اوّل ما نزل من القران وذلك بغار حراء
Prima pars hujus Suræ usque ad finem
quinti versus (ad literam)
usque
ad id, quod nesciebat, fuit primò tradita Mahumeto in spelunca
Montis Harà. Jahias censet, octo primos versus primo loco
traditos fuisse. Zamchascerius ita scribit :
عن ابن عباس ومجاهد هي اول سورة نزل واكثر المفسرين على ان الفاتحة اول ما نزل ثم سورة القلم
Authoribus Ebn-Abbas, & Magiahed, hæc
fuit prima Suræ tradita Mahumeto. Sed plerique Expositores sentiunt
primò revelatam fuisse Suram, Aperiens, quæ est in Alcorano
prima : &
post eam traditam fuisse
Suram, Calamus, quæ est in Alcorano sexagesima octava. Ex quo
patet, quanta fides habenda sit Moslemis, tàm fidenter asserentibus, hoc
traditum fuisse ante, hoc post, hoc tali loco, hoc tali : hoc tali
occasione, hoc tali, cùm ne sciant quidem, quænam prima, vel media, vel
ultima sit Sura tradita in Alcorano. De pręmio lectoris hæc habet
Zamchascerius :
من قراء سورة العلق اعطى من الاجر كانّما قرء المفصل كله
Qui legerit Suram Sanguinis coagulati,
habebit mercedem, ac, si legisset Alcoranum totum.
II.
Creavit hominem ex sanguine coagulato. ] Exponit Jahias :
خلق الناس كلهم من دم خاثر الا ادم وحوا وعيسى
Creavit omnes homines ex sanguine crasso,
ac denso, præter Adam, Hevam, & Jesum.
IV.
Qui docuit scripturam per calamum. ] Gelal :
واول من خط به ادريس عليه السلام
Et primus, qui scripsit calamo, fuit
Edris, cui sit pax. Edris autem apud Arabes idem est, ac
Henoch.
VI.
Porrò homo sanè exorbitat. ] Hæc, quæ sequuntur usque ad finem
Suræ, juxta Gelalem ;
نزلت في ابي جهل
revelata sunt contra Abugehel, qui
erat vir primarius inter Meccanos, & contribulis, cognatusque
Mahumeti, sed hostis illius infensissimus, qui videns, se esse
ditissimum, ac potentissimum, superbè, insolenterque se gerebat contra
Mahumetum, impediens illum, ne preces suas persolveret : & mendacem
illum, seductoremque proclamabat, ab illius secta alienum se prorsùs
ostendens. Huic Mahumetus comminatur judicium, & pęnam à Deo, nisi
desistat ab impietate sua.
VIII.
Ad Dominum tuum erit reditus. ] Nimirùm in die Judicii omnes
convenient ad reddendam rationem.
X.
Servum Dei, cùm oraverit. ] Idest Mahumetum, cùm voluerit
persolvere preces suas.
XI.
Si sit super directionem, &c. ] Nimirùm : si Mahumetus sit
in recta Religione, & præcipiat pia opera : at verò Abugehel,
tamquàm falsum Prophetam, eum incuset, atque ab illius doctrina
refugiat.
XIV.
An ignorat, Deum videre ?] Idest : an ignorat Abugehel, Deum
videre mala opera ejus ?
XV.
Attrahemus eum. ] Nimirùm in ignem Gehennæ ; ut explicat
Gelal.
XVII.
Conventum suum. ] Vox Arabica
النادى , propria est,
Vocans
, sed hìc accipitur pro conventu. Ita enim vocabatur, teste Gelale,
locus in Mecca, ubi conveniebant, & confabulabantur, vel consilia
inibant Meccani, quorum pars potior Abugehelo adhærebat.
XVIII.
Advocabimus nos etiam truculentos. ]
Nempè Angelos nostros, qui eum severè puniant. Ita communiter
Expositores.